|
عنوان
|
تفسیری نو ازآیه «لَها ما کَسَبَت و عَلیها ما اکتَسَبَت» بر اساس معیارهای صرفی و چالش معادل یابی صیغه افتعال
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله ارائه شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
تفسیر؛ خیر و شر؛ کَسب؛ اکتساب؛ باب افتعال.
|
|
چکیده
|
زبان عربی از قابلیت کم نظیری در عرصه کلمه سازی برخوردار است؛ قالبی بودن زبان عربی به طور عام و اصل اشتقاق در این زبان به طور خاص این امکان را فراهم ساخته که بدون افزودن پسوند و پیشوند، کلماتی متعدد از ماده واحد ساخته شود. در قرآن کریم، این پتانسیل و ظرافت های صرف عربی به زیباترین شکل ممکن برای بیان معنی مقصود به کار گرفته شده است به گونه ای که زیبایی صرفی قرآن یکی از وجوه بلاغی آن به حساب می آید. کشف رابطۀ بین ساختارهای صرفی با معانی، موضوعی است که ذهن علماء و مفسران را به خود معطوف کرده است. پژوهش حاضر یکی از وجوه این زیبایی در آیه 286 سوره بقره و تقابل دو فعل «کسب» و «اکتسب» را مورد بررسی قرار داده است. با مراجعه به تفاسیر و کتاب های لغت و با استمداد از علم صرف، آیات مشتمل بر این دو فعل و مشتقات آن ها به مقتضای سیاق هر یک به شکل مجزا مورد مطالعه قرار گرفتند و از نتایج حاصله اینگونه برمی آید که فعل «کسبت» برای اعمال خیر و «اکتسبت» برای اعمال شر بکار رفته است و معنای عمل اختیاری و ارادی در انجام کار در باب افتعال و فعل اکتسبت، نشان از این دارد که در میان اعمال شر آن هایی علیه انسان ثبت می شوند که با اختیار و اراده انجام شده باشد و عمل شری که اجبار و اضطرار در آن دخیل باشد علیه او ثبت نمی گردد؛ اما بررسی ترجمه های قرآن کریم حاکی از آن است که مترجمان در برگرداندن آیه مذکور توجهی به تفاوت قالبی دو فعل نداشته اند.
|
|
پژوهشگران
|
حسن اسماعیل زاده باوانی (نفر اول)، عبدالاحد غیبی (نفر دوم)، سمیه حیدری (نفر سوم)
|