مشخصات پژوهش

عنوان	نقد اجتماعی رمان های محمّد حسن شهسواری
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	نقد اجتماعی، ادبیّات فارسی، نثر ادبی، رمان
چکیده	نقد ادبی با انواع و رویکردهای گوناگونش دانش محک ها و معیارهای داوری و تجزیه و تحلیل آثار ادبی است. نقد اجتماعی یکی از مهمّترین و جدّی ترین رویکردهای نقد ادبی است که به دلایل زیادی از جمله دو سویه بودنش یعنی بررسی تأثیر متقابل جامعه بر ادبیّات و ادبیّات بر جامعه همواره مورد توجّه بوده است. طرفداران این نوع از نقد معتقدند که بنیاد نقد اجتماعی بر این فکر است که آثار ادبی همواره محصول و مولود محیط اجتماعی است. محمّدحسن شهسواری (زنده- 1350) روزنامه نگار و داستان نویس معاصر و نویسندة فرا داستان های پاگرد، شب ممکن و میم عزیز به شیوة نویسندگان پست مدرنیست، به تحوّلات و واقعیّت های اجتماعی جامعة خود نظر داشته است. پژوهش حاضر که به شیوة توصیفی- تحلیلی فراهم آمده است در پی پاسخگویی به این پرسش است که محمّدحسن شهسواری در رمان های «پاگرد»، «شب ممکن» و «میم عزیز» به کدام مفاهیم و معضلات اجتماعی توجّه نموده و آنها را در دل داستان های خود مطرح کرده است. بر اساس یافته های این پژوهش، محمّد حسن شهسواری در «پاگرد»، «شب ممکن» و «میم عزیز» به مسائل اجتماعی توجّه جدّی داشته و در انعکاس دادن مشکلات و معضلات اجتماعی جامعة خود، موفّق بوده است. آثار او به ویژه این سه اثر مورد بررسی، به مثابة آینه ای هستند که مشکلات اجتماعی جامعه در آن منعکس شده است. پاگرد، کتاب تبیین تقابل هاست؛ تقابل نسل نو و نسل انقلابی؛ تقابل سنّت و مدرنیته؛ تقابل دینداری و سکولارسم. شب ممکن، کتاب تبیین معضلات اجتماعی طبقة مرفّه جامعه و بیان آسیب هاست؛ آسیب هایی که فرزندان اقشار مرفّه به جامعه وارد می کنند و در مقابل آسیب هایی که می بینند. میم عزیز، کتاب خانواده و بیان مسائل آن است. مسائلی مانند زندگی زناشویی و عوامل استحکام یا تزلزل آن، طلاق و روابط نامشروع و غیر اینها.
پژوهشگران	شادی شیخ علیخانی (دانشجو)، محمد پاشائی مهترلو (استاد راهنما)، ویدا دستمالچی (استاد مشاور)